EUSKARAREN EGUNA

EUSKARAREN EGUNA BIDEOA

ZENTZUMENAK AURKEZPENA

ZENTZUMENAK AUKEZPENA

ZENTZUMENAK AURKEZPENA

ZENTZUMENAK AURKEZPENA

ZENTZUMENAK AURKEZPENAK

AZALPEN TESTUA

KATUA

Katua edo etxeko katua (Felis catus edo batzuetan Felis silvestre cactus ) deitu ohi dira.

Katuak 14 edo 20 urte bizi al dute,baina nagusiena 36 urte bizi da. Beraien

koloreak: Grisa,laranja,beltza...Beraien hilea: Ertaina,luzea,motza izan daiteke.Bibiparoak dira bere amaren sabeletik jaio dira.

Haragijaleak dira.Beraren elikadura oso sinplea da,gehinetan pentsua jaten du edo bestela,etxeko soberakinak.

Katuak 5-8 kume izan ahal dute.Harrak emeari ipurdia usaintzen dio,ondoren ukitzen dira eta azkenik amodioa egiten dute.

Katuen bizilekua:Mendia,etxea,kalea ...izan daiteke .Katuak oso erabilgarriak dira baserrietan saguak uxatzeko.

Munduan hainbat katu ospetsu daude: katu botikin,silvestre,garfield...

Katu bat eguzkitan lo egin ahal du 50ºCko egun batean.

                                                                                             IRENE MANCEBO

AZALPEN TESTUA

Komodo dragoia

komodo dragoia (varanus komodoensis)munduan dagoen muskerrik aHndiena da;3metro luze eta 80-140kg izatera iritsi daiteke.Indonesiako komodo,Rinka,Gillimotag eta Flores uharteetan bizi da.

Oso azkarrak dira,20km/h ko abiadura hartzeraino.Oso trebeak dira uretan eta,gainera,zutik jar daiteke beren buztana euskarri bezela erabiliz.

9-10 urte bitartean sexualki helduak dira eta 50urte arte bizi daitezke.Estalketak uztaila eta abuztuan izan ohi dira.

Komodo dragoiak Haragijaleak dira.sarraskiak jaten dute normalean eta leku lehor eta beroetan bizitzen dira.

Komodo dragoia Mosasaurioaren familia da.Mosasaurioa duela 136 milioi urte bizi izan zen eta 17 metro neurtzen zuen.

                                                                                                                        LANDER COSTA

AZALPEN TESTUA

                                       LEHOIA

Lehoia,(Pantera leo edo Felis leo ) taldeka bizi den eta taldean ehizatzen duen haragijaleen ordeko felidoen familiako ugaztun handia da .

70 zm inguruko isatsa du,ile motots batean bukatuta. Buru handia du,mutur zabala eta gorputz gihartsua.lehoiaren azalaren kolorea horixka edo arre marroia izaten da.Gorputz osoan zehar ile motz- motza du.Hanakak eta hatzapurrak sendoak,eta belarriak biribilak.

Lehoia haragijalea izanik,beste zenbait animali belarjaletaz elikatzen da esate baterako: zebraz,...Lehoi harrak nagiak direlako eta asko pisatzen dutelako ez dute ehizatzen eta kumeez harduratzen dira ; ere lurraldea zaintzen dute emeak ehizatzen duten bitartean.

Gehienetan lehoi emeak taldeetan ehizatzen dute.

Lehoi basatiek, bi urtetik behin dituzte kumeak baina zoologikoetan berriz, urtean behin izaten dituzte.Emeak aldiko 2-3 kume izaten dute, 15-16 hilabete egon ohi da emea ernai. Kumeek lehen hiru hilabeteak taldetik aparte igarotzen dituzte amarekin. Aldi horretan amak, ehizatzen du kumeei irakasteko. Epealdi hori bukatzean,ama eta kumeak taldera itzultzen dira.

Antzinan lehoiak Ekialde hurbileko leku askotan,Afrika osoan eta Europan ere bizi ziren, baina gaur eguneko lehoiak Afrikan aurkitzen dira. Lehoi mota askotakoak bizi dira baino gizakien ondorioz desagertzen ari dira. Horregatik asko zaindu behar dira.

NAROA  CALLEJO

AZALPEN TESTUA

ANAKONDA

Anakonda munduan dagoen sugerik haundiena da.Boa familiako da, eta gaur egun lau espezie bereiz daitezke haien artean.

Kolore berde iluneko azala du sabelean argiagoa direlarik.Obalo itxurako marka beltzak ditu gorputz osoan zehar.

Anakonda ez du bere haginekin presa txikitu beharrik,bere masailhezurra suge guztietan bezala lekutik atera dezake bere presa osorik irensteko.

Anakonda gustora dago orokorrean zuhaitz eta ur lasaietan.Ez ditu ur lasterrik atsegin, horrexegatik aurki daitezke gehienak putzu eta ur geldiko ibaietan.

Ugalketa apirila eta maiatza artean gertatzen da, emeak usaimenezko seinale batzuen bidez arrak erakartzen ditu .Hauek emearen inguruan ezartzen dira asteetan zehar.

IKIAN CAYUELA

AZALPEN TESTUA

                                                                ELEFANTEA

Elefanteak,oso handiak dira eta oso politak, oso onak dira jendearekin.
Elefanteak 2 metroko luzera izan al dute eta belarri bakoitzak 2kilo pisatzen du.Bi mota daude; ”afrikanoa”eta”asiatikoa”.Afrikanoa  Asiatikoa baino handiagoa izan ohi da.

Lehen elefantea jaio zen 1885. urtean.

Elefanteak zuhaitzen hostoekin elikatzen dira eta ur asko edaten dute.
Elefanteen haurdunaldiak 9 hilabete irAuten  du.Ugalketa edozein urtaroan gertatu ohi da.

EKI YE

AZALPEN TESTUA

                                              TXAKURRA

Txakurrak ugaztun-haragijaleak dira , hainbat motatako eta koloretako

txakurrak daude .Txakurra otsoetatik etxekotu ziren duela 12.000 urte

gutxienez . Beharrezkoak dira gizakiei laguntzeko.

 Kaltegarria da janari asko ematea kantitate txikia eman behar diogu , helduen

kasuan egunean bitan .

 Ugalketarako 5 edo 6 hilabete behar dituzte kumeak jaiotzeko .

Txakurrak baserrietan , etxeetan edo mendietan bizi al daitezke oso gaizki

pasatzen dute bakarrik bizitzen . ( Maitasuna behar dute )

Txakurrek gizakiaren jarduera ekonomikoa laguntzaile moduan erabili

ohi da , jolasten dute , defenditzen dute eta ondo pasatzen dute .

Oso onak dira zerbait egiten badiozu edo molestatzen

badiozu ez nahi duenean haserretzen da eta koska egin al dizu.

Oso ondo zaindu behar dira. Orokorrean oso politak eta zoragarriak dira.







                                                                                           DINA NKAILI

AZALPEN TESTUA

KOALA

Koalak,(Phascolarctos Cinereus)dute izen zientifikoa.

Buru handia,belarri iletsuak,sudur handia, eta ile grisa dute.

Lehenengo bi behatzak elkarren aurka jar ditzake.Ez du buztanik.

Arrek,12 kg inguru pisa dezakete ,emeek berriz 8kg pisatu ohi dute (batez bestekoa)eta 76cm inguru luze dira.

Koalek,batez ere Eukalipto zuhaitzen hostoak jaten dituzte.Baina

Eukalipto zuhaitzen bostehun bat mota baldin badaude ere,koalek

hogeita hamabost bat mota besterik ez dituzte jaten.

Koala Australia hego eta ekialdeko kostaldean dago,adelaide ingurutik Cape York penintsula hegoaldea arte.Nahiago izaten dituzte leku epelak eta elikatzeko zuhaitzak hazten diren lekuak.

Koalak emeek urtean kume bakarra izaten dute,batez beste 5,5 g

inguruko.

Koala hartz txiki eta maitagarri bat dirudi.Arrak ,emeeak baino

mugituagoak dira ,eta egun guztia jaten ematen dute.

Carla Olmos

AZALPEN TESTUA

(SIBERIAR) TIGREA

Nik aukeratu dudan animalia siberiar tigrea da. (pantera grisa altaika)

Tigrearen zortzi ezpezietik siberiar tigrea eta Bengalako tigrea bi ezpezie

handienak dira.

Tigreak haragijaleak dira eta tigre hau beste harrrapakari handien artean

bizi da.Esan beharra dago bere habitatekoa dela eta lehian dauden beste

harrapakari horiek ehizatu,hil eta jateko gai dela.

Siberiar tigrea Errusiaren ekialdean bizi da. Tigreak ehun egun edo horrela

behar dute kumeak jaio al izateko.Gahienez lau kume izan ditzateke baina

gehiago inoz.Hiru edo lau urte izatean iadanik ez dira kumeak.

Normalean gauez ehiza egiten dute. Beraien ohitura bat animalia handiak jatea

da.

Irati Juarros